บทนำ

งานวางระบบสาธารณูปโภคใต้ดิน เช่น ท่อระบายน้ำ ท่อประปา สายไฟฟ้าใต้ดิน หรือระบบบ่อพักต่างๆ เป็นงานที่ต้องอาศัยความแม่นยำสูงในการวางแนว และควบคุมระดับ เพื่อให้สอดคล้องกับการระบายน้ำ แรงโน้มถ่วง และแผนผังโครงสร้างเมือง กล้อง Total Station คือเครื่องมือสำรวจสำคัญที่ช่วยให้การติดตั้งระบบเหล่านี้เป็นไปอย่างถูกต้อง รวดเร็ว และแม่นยำในระดับเซนติเมตร

Total Station คืออะไร?

Total Station คือเครื่องมือสำรวจที่รวมกล้องวัดมุม (Theodolite) เข้ากับเครื่องวัดระยะทางด้วยแสง (EDM) โดยสามารถวัดพิกัด X, Y, Z ได้อย่างแม่นยำ ทั้งยังสามารถบันทึกข้อมูล และส่งออกเพื่อนำไปใช้ในการประมวลผลทางวิศวกรรมโยธาและงานก่อสร้างได้สะดวก

ความสำคัญในงานสาธารณูปโภคใต้ดิน

• วางแนวท่อระบายน้ำ/ท่อประปา: ต้องมีความแม่นยำทั้งแนวราบและแนวดิ่ง
• กำหนดระดับบ่อพัก (Manhole): ต้องควบคุมระดับปากบ่อและท้องบ่อให้สัมพันธ์กับท่อ
• จัดตำแหน่งจุดเชื่อมต่อหรือ Junction Box: ให้ตรงตามแผนผัง
• ลดข้อผิดพลาดจากระบบใต้ดินเดิม: ป้องกันการชนกับท่อ/สายอื่นที่มีอยู่แล้ว

ขั้นตอนการใช้งาน Total Station ในการวางระบบใต้ดิน

1. เตรียมข้อมูลพิกัดจากแบบก่อสร้าง: นำพิกัดจาก CAD หรือ BIM มาใช้
2. ตั้งกล้องและยิงแนว: ใช้กล้องยิงแนวกึ่งกลางท่อ จุดศูนย์กลางบ่อพัก
3. ควบคุมระดับด้วยพิกัด Z: ตรวจสอบความลาดเอียงของท่อ
4. บันทึกและตรวจสอบจุดที่ติดตั้งจริง: ทำ As-Built Survey เพื่อบันทึกข้อมูลจริง

ข้อดีของการใช้ Total Station กับงานระบบใต้ดิน

• แม่นยำสูง: คลาดเคลื่อนระดับเซนติเมตร
• ประหยัดเวลา: ลดขั้นตอนการตีเส้นและวัดแบบเดิม
• เชื่อมต่อกับแบบ CAD/BIM: นำเข้าและส่งออกพิกัดได้สะดวก
• เหมาะสำหรับพื้นที่จำกัด: ใช้ Offset และกล้องขนาดเล็กได้

ความท้าทายและแนวทางแก้ไข

สรุป

กล้อง Total Station ไม่ได้จำกัดอยู่แค่งานสำรวจภูมิประเทศอีกต่อไป แต่เป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับงานวางระบบสาธารณูปโภคใต้ดินที่ต้องการความแม่นยำระดับสูง การวางแนวท่อที่ถูกต้อง และการควบคุมระดับบ่อพักที่เหมาะสม ส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพของระบบระบายน้ำ ความปลอดภัยของโครงสร้าง และการบำรุงรักษาในอนาคต