การตรวจสอบการบิดตัวของเสาและคานอาคารสูงด้วยกล้องสำรวจ

การตรวจสอบการบิดตัวของเสาและคานอาคารสูงด้วยกล้อง Total Station ️

ในงานก่อสร้างอาคารสูง ความมั่นคงและความตรงแนวดิ่งของโครงสร้างเป็นสิ่งสำคัญสูงสุด การตรวจสอบการบิดตัว (Deformation Monitoring) ของเสาและคานจึงเป็นกระบวนการที่ต้องทำอย่างต่อเนื่องและแม่นยำ กล้อง Total Station คือเครื่องมือหลักที่ใช้ในงานนี้ เนื่องจากสามารถวัดพิกัด 3 มิติ ($X, Y, Z$) ได้อย่างละเอียดในระดับมิลลิเมตร

ความสำคัญของการตรวจสอบการบิดตัว

โครงสร้างอาคารสูงมีความเสี่ยงที่จะเกิดการบิดตัวหรือเอียงได้จากหลายสาเหตุ เช่น:

1. การทรุดตัวของฐานราก (Settlement): การรับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นทำให้ฐานรากทรุดตัวไม่เท่ากัน
2. แรงลม (Wind Load): ลมแรงอาจทำให้โครงสร้างเกิดการแกว่งหรือเอียงเล็กน้อย
3. ความผิดพลาดในการก่อสร้าง: การเข้าแบบเสาหรือคานที่ไม่ได้ดิ่ง (Plumb)

หากไม่มีการตรวจสอบและแก้ไข การบิดตัวหรือเอียงจะส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยของโครงสร้าง, การทำงานของลิฟต์, และการติดตั้งผนังภายนอก (Curtain Wall)

1. การตรวจสอบความดิ่งของเสา (Plumbness Control)

ขั้นตอนนี้เป็นการวัดว่าเสาตั้งตรงตามแนวดิ่ง ($Z$) หรือไม่

• การกำหนดจุดอ้างอิง: ตั้งกล้อง Total Station บนจุดควบคุม (Control Point) ที่แม่นยำ ซึ่งมีค่าพิกัด $X, Y, Z$ ที่ถูกต้อง และทำการ Set Up กล้อง (Orientation) โดยอ้างอิงกับจุดควบคุมอื่น
• การวัดความดิ่ง: ใช้ Total Station เล็งไปยังจุดวัดที่กำหนดไว้บนเสาเหล็กหรือแบบหล่อคอนกรีต ณ ความสูงที่แตกต่างกัน (เช่น ที่ฐาน, กลาง, และยอดเสา)
• การประมวลผล: กล้องจะคำนวณค่าพิกัด $X$ และ $Y$ ของจุดที่วัดได้ เมื่อเปรียบเทียบค่า $X, Y$ เหล่านี้กับพิกัดที่ออกแบบไว้ จะทราบว่าเสามีการเบี่ยงเบนไปจากแนวดิ่ง (Plumb Line) เท่าไหร่ .

2. การตรวจสอบการโก่งตัวของคาน (Beam Deflection)

การตรวจสอบคานจะเน้นที่การโก่งตัวในแนวดิ่ง ($Z$) ภายใต้แรงบรรทุก

• การติดตั้งจุดวัด: ติดตั้งเป้าปริซึมขนาดเล็กหรือเป้าสะท้อนแสง (Reflector) ไว้ที่ตำแหน่งสำคัญบนคาน เช่น กึ่งกลางคานและปลายคาน
• การวัดค่าเริ่มต้น: บันทึกค่าพิกัด $Z$ ของจุดวัดเหล่านี้ทันทีหลังการติดตั้ง หรือก่อนการรับน้ำหนักเพิ่มเติม
• การวัดซ้ำ: ทำการวัดพิกัด $Z$ ซ้ำในช่วงเวลาต่าง ๆ (เช่น หลังการเทคอนกรีตพื้นชั้นบน หรือหลังการติดตั้งผนัง) เพื่อดูว่าค่าระดับ $Z$ ลดลงไปจากค่าเริ่มต้นเท่าไหร่ ซึ่งคือค่าการโก่งตัว (Deflection)

3. การตรวจสอบการเคลื่อนตัวของอาคารโดยรวม (Overall Monitoring)

สำหรับอาคารสูงมาก อาจจำเป็นต้องมีการติดตั้งระบบวัดการเคลื่อนตัวแบบถาวร

• การใช้ Robotic Total Station: ติดตั้ง Total Station ชนิดหุ่นยนต์ (Robotic Total Station) ที่สามารถตั้งโปรแกรมให้หมุนและวัดค่าพิกัดของเป้าหมายที่ติดตั้งบนอาคาร (Target Prisms) ได้เองโดยอัตโนมัติตลอด 24 ชั่วโมง
• การวิเคราะห์ข้อมูล: ข้อมูลพิกัด $X, Y, Z$ ที่วัดได้จะถูกนำเข้าสู่ซอฟต์แวร์เฉพาะทางเพื่อวิเคราะห์แนวโน้มการเคลื่อนตัว (Trend Analysis) และออกคำเตือนหากมีการเคลื่อนตัวเกินกว่าค่าที่ยอมรับได้

สรุป

กล้อง Total Station เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยควบคุมให้โครงสร้างอาคารสูงมีความปลอดภัยและความแม่นยำ การตรวจสอบความดิ่งของเสาและคานอย่างสม่ำเสมอด้วยการวัดพิกัด $X, Y, Z$ ที่ละเอียด จะช่วยให้วิศวกรสามารถระบุและแก้ไขปัญหาการบิดตัวได้ตั้งแต่เนิ่น ๆ ก่อนที่จะกลายเป็นความเสียหายร้ายแรงต่อโครงสร้าง