โปรแกรม Resection คืออะไร และต่างจาก Station Setup อย่างไร

โปรแกรม Resection คืออะไร และต่างจาก Station Setup อย่างไร?

โปรแกรม Resection และ Station Setup (หรือ Set Up) เป็นฟังก์ชันพื้นฐานของกล้อง Total Station ที่มีวัตถุประสงค์เดียวกันคือการ กำหนดพิกัด X, Y, Z และทิศทาง (Orientation) ของกล้องที่ตั้งอยู่ในจุดที่ไม่ทราบพิกัดแน่นอน อย่างไรก็ตาม ชื่อเรียกเหล่านี้มักถูกใช้สลับกันในกล้อง Total Station ยี่ห้อต่าง ๆ ทำให้เกิดความสับสน

1. Resection (การสำรวจย้อนกลับ) คืออะไร?

Resection เป็นคำทางเทคนิคของการสำรวจที่อธิบายถึงวิธีการคำนวณหาพิกัดของ จุดตั้งกล้อง โดยอาศัยการวัดมุมและระยะทางไปยัง จุดควบคุม (Control Points) ที่ทราบพิกัดอยู่แล้วตั้งแต่ 2 จุดขึ้นไป

• หลักการ: กล้อง Total Station จะวัดมุมและระยะไปยังจุดควบคุมเหล่านั้น จากนั้นซอฟต์แวร์ภายในจะใช้หลักการทางตรีโกณมิติและวิธีการปรับแก้ (เช่น **Least Squares Adjustment**) เพื่อหาค่าพิกัด $X, Y, Z$ ที่แม่นยำที่สุดของตำแหน่งที่กล้องตั้งอยู่
• เงื่อนไข:
  • จุดตั้งกล้อง **ไม่จำเป็นต้องอยู่บนหมุดควบคุม**
  • ต้องมองเห็นจุดควบคุมอย่างน้อย **2 จุด** (เพื่อหาพิกัด $X, Y$) และต้องวัดไปยังจุดควบคุมที่มีค่าระดับ $Z$ อย่างน้อย 1 จุด
• ผลลัพธ์: ได้พิกัดกล้องที่แม่นยำ และทิศทางอ้างอิง (Azimuth) ที่ถูกต้องโดยอัตโนมัติ

2. Station Setup (Set Up) คืออะไร?

Station Setup เป็นคำที่ใช้เรียก **กระบวนการทั้งหมด** ในการเตรียมกล้อง Total Station ให้พร้อมสำหรับการทำงาน โดยมักแบ่งออกเป็น 2 รูปแบบหลักตามกล้อง Total Station ยี่ห้อต่างๆ:

รูปแบบ A: Station Setup แบบใช้จุดที่ทราบพิกัด (Direct Setup)

นี่คือการตั้งกล้องแบบดั้งเดิมที่ใช้ในอดีต (และยังใช้ได้อยู่)

• จุดตั้งกล้อง: กล้อง **ต้องตั้งอยู่บนหมุดควบคุม** (Control Point) ที่ทราบพิกัด $X, Y, Z$ แล้ว
• ขั้นตอน:
  1. ตั้งศูนย์กลางกล้อง (Centering) ตรงหมุดนั้น
  2. ป้อนพิกัดของหมุดนั้นเข้าสู่กล้อง
  3. เล็งไปยังจุดเล็งหลัง (Backsight) ที่ทราบพิกัด
  4. ทำการ **Orientation** (กำหนดทิศทาง)
• ข้อจำกัด: ไม่ยืดหยุ่น ต้องใช้หมุดควบคุมเท่านั้น

รูปแบบ B: Station Setup ที่รวม Resection เข้าไปด้วย (Free Station)

ในกล้อง Total Station รุ่นใหม่หลายยี่ห้อ (โดยเฉพาะ Leica, Trimble) คำว่า **Station Setup** ถูกใช้เป็นเมนูหลักที่ **รวมเอา Resection** ไว้เป็นทางเลือกในการหาพิกัดกล้อง

3. ข้อแตกต่างหลัก (ในทางปฏิบัติ)

ในทางปฏิบัติในงานสำรวจสมัยใหม่ มักใช้ **Resection** (หรือ Free Station) มากกว่าการตั้งกล้องตรงบนหมุด (รูปแบบ A) เนื่องจากมีความยืดหยุ่นและมีระบบการตรวจสอบความแม่นยำที่ดีกว่า

กล่าวโดยสรุป **Resection** คือเทคนิคในการคำนวณที่ช่วยให้ช่างสำรวจสามารถตั้งกล้องได้อย่างอิสระ ในขณะที่ **Station Setup** คือเมนูหรือกระบวนการรวมที่ครอบคลุมวิธีการทั้งหมดที่ใช้ในการเริ่มต้นทำงานของกล้อง ซึ่งในปัจจุบันมักจะมี **Resection** เป็นทางเลือกหลักในการหาพิกัดกล้อง