แบตเตอรี่และเครื่องชาร์จ หากไม่ได้ใช้งานนานๆ จะชำรุดไหม?

Last updated: 2 ก.ค. 2568 | 11 จำนวนผู้เข้าชม |

แบตเตอรี่และเครื่องชาร์จกล้อง Total Station: การดูแลเมื่อไม่ได้ใช้งานนานๆ

แบตเตอรี่และเครื่องชาร์จของกล้อง Total Station หากไม่ได้ใช้งานนานๆ มีโอกาสที่จะชำรุดหรือเสื่อมสภาพได้ โดยเฉพาะส่วนของแบตเตอรี่ ซึ่งส่วนใหญ่ในกล้อง Total Station ยุคปัจจุบันจะเป็นแบบ Lithium-Ion (Li-ion) หรือ Lithium-Polymer (Li-Po) ซึ่งเป็นแบตเตอรี่ที่มีความอ่อนไหวต่อการเก็บรักษาที่ไม่ถูกต้อง

____________________________________

ผลกระทบต่อแบตเตอรี่ (Lithium-Ion / Lithium-Polymer)

1. แรงดันไฟฟ้าตกต่ำเกินไป (Over-discharge):

หากปล่อยแบตเตอรี่ทิ้งไว้โดยไม่ได้ใช้งานนานๆ แบตเตอรี่จะมีการคายประจุเอง (self-discharge) ไปเรื่อยๆ แม้จะไม่ได้ใช้งานก็ตาม
ถ้าแรงดันไฟฟ้าของแบตเตอรี่ลดต่ำลงกว่าค่าที่กำหนด (critical voltage) เป็นเวลานาน อาจทำให้เซลล์แบตเตอรี่เสียหายถาวรจนไม่สามารถชาร์จไฟกลับเข้าไปได้อีก หรือชาร์จได้แต่ความจุลดลงอย่างมาก (กลายเป็น "แบตเสื่อม") นี่คือสาเหตุหลักของการชำรุดจากการไม่ได้ใช้งานนานๆ
แบตเตอรี่บางก้อนอาจมีวงจรป้องกัน (BMS - Battery Management System) ที่ตัดการทำงานเมื่อแรงดันต่ำเกินไปเพื่อป้องกันความเสียหาย แต่การปล่อยให้ถึงจุดนั้นบ่อยๆ ก็ยังไม่ดีต่ออายุการใช้งาน

2. การคายประจุเอง (Self-discharge):

แบตเตอรี่ Li-ion มีอัตราการคายประจุเองต่ำกว่าแบตเตอรี่ชนิดเก่าๆ แต่ก็ยังคงคายประจุอยู่ดี ประมาณ 1-2% ต่อเดือน ขึ้นอยู่กับอุณหภูมิการเก็บรักษา

3. การเก็บในอุณหภูมิสูง/ต่ำเกินไป:

อุณหภูมิสูงเร่งให้แบตเตอรี่เสื่อมสภาพเร็วขึ้น และเร่งอัตราการคายประจุเอง
อุณหภูมิที่ต่ำมากเกินไปก็ส่งผลเสียต่อประสิทธิภาพและอายุการใช้งานในระยะยาวเช่นกัน

4. บวม/ระเบิด:

แม้จะพบน้อยในแบตเตอรี่กล้องสำรวจ แต่หากเก็บรักษาผิดวิธี (เช่น อุณหภูมิสูงจัด หรือเสียหายภายใน) แบตเตอรี่ Li-ion มีความเสี่ยงที่จะบวมหรือในกรณีที่รุนแรงมากอาจเกิดการลัดวงจรภายในจนเกิดไฟไหม้หรือระเบิดได้

_______________________________________

ผลกระทบต่อเครื่องชาร์จแบตเตอรี่

เครื่องชาร์จแบตเตอรี่ของกล้อง Total Station มักจะเป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนอนิกส์ที่ค่อนข้างทนทานกว่าแบตเตอรี่ แต่ก็ยังมีโอกาสชำรุดได้หากเก็บรักษาไม่ดี:

ความชื้นและฝุ่น: การเก็บในที่ชื้นหรือมีฝุ่นมาก อาจทำให้วงจรภายในช็อตหรือเกิดการกัดกร่อน ทำให้เครื่องชาร์จไม่ทำงานหรือทำงานผิดปกติ
การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ: อุณหภูมิที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหรือสูงจัด อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพของชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์ภายใน
แมลงหรือสัตว์เล็กๆ: หากเก็บในที่ที่ไม่มิดชิด แมลงหรือสัตว์เล็กๆ อาจเข้าไปทำความเสียหายภายในวงจรได้
สายไฟชำรุด: สายไฟของเครื่องชาร์จอาจถูกหนูกัด หรือหักงอ/ถูกกดทับจนสายไฟขาดภายใน

_________________________________________

วิธีการดูแลรักษาแบตเตอรี่และเครื่องชาร์จเมื่อไม่ได้ใช้งานนานๆ

เพื่อยืดอายุการใช้งานของแบตเตอรี่และเครื่องชาร์จ ควรปฏิบัติดังนี้:

1. ระดับประจุแบตเตอรี่ที่เหมาะสม:

สำหรับแบตเตอรี่ Li-ion/Li-Po: ควรชาร์จแบตเตอรี่ให้อยู่ในระดับประมาณ 50-60% ก่อนเก็บระยะยาว การชาร์จเต็ม 100% แล้วทิ้งไว้นานๆ จะเร่งให้แบตเตอรี่เสื่อมเร็วขึ้น ในขณะที่การปล่อยให้แบตเตอรี่หมดเกลี้ยงก็เป็นอันตรายต่อเซลล์แบตเตอรี่เช่นกัน
ตรวจสอบประจุแบตเตอรี่ทุกๆ 3-6 เดือน และชาร์จเพิ่มให้กลับมาอยู่ที่ระดับ 50-60% หากลดลง

2. ถอดแบตเตอรี่ออกจากกล้อง:

ไม่ควรเสียบแบตเตอรี่ทิ้งไว้ในกล้อง Total Station เมื่อไม่ได้ใช้งานนานๆ เพราะกล้องอาจมีการดึงกระแสไฟเล็กน้อยเพื่อรักษาระบบหรือนาฬิกาภายใน ซึ่งจะทำให้แบตเตอรี่คายประจุเร็วขึ้น

3. สถานที่จัดเก็บ:

เก็บในที่แห้งและเย็น: อุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการเก็บแบตเตอรี่ Li-ion คือประมาณ 15-25 องศาเซลเซียส (ห้องแอร์ปกติ) หลีกเลี่ยงที่ที่แสงแดดส่องถึงโดยตรง หรือมีอุณหภูมิสูงจัด (เช่น ในรถยนต์ที่จอดตากแดด)
เก็บในกล่องที่มิดชิด: เพื่อป้องกันฝุ่น ความชื้น และแมลง