การวัดระดับน้ำและคาบน้ำท่วม: กล้องสำรวจกับงานเตือนภัยและบริหารความเสี่ยง ️

ปัญหาอุทกภัยเป็นภัยธรรมชาติที่สร้างความเสียหายอย่างมหาศาลต่อชีวิต ทรัพย์สิน และโครงสร้างพื้นฐาน การบริหารจัดการน้ำและการเตรียมพร้อมรับมือจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง และรากฐานที่สำคัญที่สุดของการจัดการนี้คือข้อมูลที่แม่นยำเกี่ยวกับระดับน้ำและลักษณะทางกายภาพของพื้นที่ กล้องสำรวจ และเครื่องมือที่เกี่ยวข้องจึงมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการเก็บข้อมูลเชิงพื้นที่ที่จำเป็นสำหรับการเตือนภัยล่วงหน้าและการบริหารความเสี่ยงจากน้ำท่วม บทความนี้จะเจาะลึกว่ากล้องสำรวจถูกนำมาใช้ในงานนี้อย่างไร

1. การสำรวจเพื่อสร้างแบบจำลองภูมิประเทศและคาบน้ำท่วม (Topographic & Floodplain Mapping)

ก่อนจะมีการคาดการณ์น้ำท่วมได้ จำเป็นต้องมีข้อมูลพื้นฐานของพื้นที่ที่แม่นยำที่สุด:

• สำรวจพื้นที่รับน้ำและเส้นทางน้ำไหล: ใช้ กล้อง Total Station และ GNSS/GPS Receiver ในการเก็บข้อมูลพิกัดและระดับความสูงของพื้นดินตามแนวทางน้ำไหล, ลำน้ำ, ห้วย, และพื้นที่ราบลุ่มต่างๆ ข้อมูลเหล่านี้จะถูกนำไปสร้าง แบบจำลองความสูงเชิงตัวเลข (Digital Elevation Model - DEM) ที่ละเอียด
• การสำรวจหน้าตัดลำน้ำ: ใช้ Total Station ในการสำรวจหน้าตัดของลำน้ำ (Cross Section) ทั้งก่อนและหลังน้ำท่วม เพื่อเก็บข้อมูลความกว้าง ความลึก และรูปร่างของลำน้ำ ข้อมูลเหล่านี้มีความสำคัญอย่างยิ่งในการคำนวณอัตราการไหลของน้ำ
• การสร้างแผนที่คาบน้ำท่วม (Floodplain Map): เมื่อมีข้อมูล DEM และหน้าตัดลำน้ำที่แม่นยำแล้ว นักอุทกวิทยาจะใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในการจำลองการไหลของน้ำ (Hydraulic Modeling) จากนั้นนำข้อมูลจากกล้องสำรวจมาเป็นพื้นฐานในการสร้าง แผนที่คาบน้ำท่วม เพื่อแสดงว่าในแต่ละระดับน้ำ พื้นที่ใดบ้างที่จะได้รับผลกระทบ แผนที่นี้เป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับการวางแผนพัฒนาเมืองและกำหนดพื้นที่เสี่ยงภัย

2. การติดตั้งและการตรวจสอบสถานีวัดระดับน้ำ (Installation & Validation of Water Level Stations)

สถานีวัดระดับน้ำอัตโนมัติเป็นเครื่องมือสำคัญในการเฝ้าระวัง แต่การติดตั้งและการทำงานต้องอ้างอิงกับค่าระดับอ้างอิงที่แม่นยำ:

• การรังวัดระดับอ้างอิง: ช่างสำรวจจะใช้ กล้องระดับ (Auto Level/Digital Level) หรือ Total Station ในการรังวัดระดับความสูงที่แน่นอนของจุดอ้างอิงใกล้เคียง (Benchmark) จากนั้นจึงทำการถ่ายทอดระดับความสูงที่แม่นยำนี้ไปยังจุดติดตั้งเครื่องวัดระดับน้ำ (เช่น เครื่องวัดระดับน้ำแบบ Radar, Ultrasonic)
• การตรวจสอบความถูกต้อง: หลังการติดตั้ง กล้องสำรวจจะถูกใช้ในการตรวจสอบความถูกต้องของการอ่านค่าของเครื่องวัดระดับน้ำ โดยการวัดระดับน้ำจริงในช่วงเวลาต่างๆ แล้วนำมาเปรียบเทียบกับค่าที่เครื่องวัดได้ เพื่อสอบเทียบความแม่นยำ

3. การเฝ้าระวังการทรุดตัวของโครงสร้างป้องกันน้ำท่วม (Deformation Monitoring)

เขื่อน คันดิน หรือกำแพงกั้นน้ำ เป็นโครงสร้างที่สำคัญที่ต้องได้รับการตรวจสอบอย่างสม่ำเสมอ:

• การติดตั้งจุดเฝ้าระวัง: ช่างสำรวจจะติดตั้งหมุดหรือปริซึมสะท้อนแสงบนโครงสร้างป้องกันน้ำท่วมอย่างสม่ำเสมอ
• การเฝ้าระวังด้วย Total Station: ใช้ กล้อง Total Station (โดยเฉพาะ Robotic Total Station) ในการเฝ้าระวังตำแหน่งของหมุดเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง หากมีการเคลื่อนตัว, การทรุดตัว, หรือการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งแม้เพียงเล็กน้อย Total Station จะสามารถตรวจจับได้และแจ้งเตือนทันที ข้อมูลนี้ช่วยให้วิศวกรสามารถประเมินความเสี่ยงและดำเนินการซ่อมบำรุงได้ทันท่วงที

4. การสำรวจความเสียหายหลังน้ำท่วม (Post-Flood Survey)

หลังเหตุการณ์น้ำท่วม กล้องสำรวจยังมีบทบาทสำคัญในการประเมินความเสียหาย:

• การสำรวจแนวระดับน้ำสูงสุด: ใช้ Total Station หรือ GNSS/GPS Receiver ในการเก็บข้อมูลตำแหน่งและระดับความสูงของร่องรอยน้ำท่วมสูงสุด (Flood Mark) ซึ่งจะถูกนำไปใช้ในการปรับปรุงแบบจำลองคาดการณ์น้ำท่วมให้แม่นยำยิ่งขึ้น
• การประเมินความเสียหายต่อโครงสร้าง: ใช้ Total Station ในการตรวจสอบว่าโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ถนน สะพาน หรืออาคาร ได้รับความเสียหาย มีการทรุดตัว หรือเคลื่อนตัวหรือไม่
• การคำนวณปริมาตรดินตะกอน: ในพื้นที่ที่เกิดการตกตะกอนสูงจากการพัดพาของน้ำ กล้องสำรวจสามารถใช้ในการเก็บข้อมูลเพื่อคำนวณปริมาตรดินตะกอนที่เกิดขึ้น ซึ่งมีประโยชน์ต่อการวางแผนการขุดลอกในอนาคต

สรุป

กล้องสำรวจคือเครื่องมือที่ทำงานอยู่เบื้องหลังความปลอดภัยของชุมชนจากภัยน้ำท่วม ตั้งแต่การวางแผนเชิงรุกไปจนถึงการประเมินสถานการณ์เชิงรับ การเก็บข้อมูลที่แม่นยำและละเอียดอ่อนเป็นรากฐานสำคัญของการบริหารจัดการน้ำที่มีประสิทธิภาพ และทำให้การพยากรณ์น้ำท่วม, การเตือนภัย, และการประเมินความเสียหายเป็นไปได้อย่างมีเหตุผลและเชื่อถือได้ ด้วยการบูรณาการข้อมูลจากกล้องสำรวจเข้ากับเทคโนโลยีการจำลองและเฝ้าระวัง เราจะสามารถยกระดับการป้องกันและลดผลกระทบจากภัยธรรมชาติได้อย่างเป็นรูปธรรม