การใช้กล้องระดับ (Level) ตรวจสอบความสูงของแบบหล่อคอนกรีตก่อนเทจริง: หัวใจของงานโครงสร้าง

ในงานก่อสร้างทุกประเภท โดยเฉพาะงานโครงสร้างที่ต้องรับน้ำหนักสูง เช่น ฐานราก คาน พื้น และเสา **ความถูกต้องของระดับ (Level)** เป็นปัจจัยสำคัญที่สุดที่จะกำหนดความแข็งแรงและความสวยงามของอาคาร หากระดับของแบบหล่อคอนกรีต (Formwork) ผิดพลาดแม้เพียงเล็กน้อย ก็จะส่งผลกระทบต่อโครงสร้างและวัสดุปิดผิวในภายหลังได้ ดังนั้น **กล้องระดับ (Automatic Level)** จึงเป็นเครื่องมือหลักที่ช่างสำรวจและวิศวกรใช้ในการตรวจสอบและควบคุมคุณภาพงานในขั้นตอนนี้

ทำไมต้องใช้กล้องระดับตรวจสอบแบบหล่อ?

กล้องระดับถูกออกแบบมาเพื่อสร้างระนาบอ้างอิงแนวนอนที่แม่นยำสูง (Horizontal Plane) การนำมาใช้ตรวจสอบแบบหล่อคอนกรีตก่อนการเทจริงจึงมีประโยชน์อย่างยิ่ง:

• ควบคุมความหนาที่สม่ำเสมอ: เพื่อให้มั่นใจว่าพื้นหรือคานมีความหนาตามที่ออกแบบไว้ตลอดทั้งผืน
• ป้องกันระดับพลาด: การปรับแก้ระดับแบบหล่อที่ผิดพลาดก่อนเทคอนกรีต ง่ายและประหยัดกว่าการทุบแก้ไขโครงสร้างหลังจากที่คอนกรีตแข็งตัวแล้ว
• การถ่ายระดับไปยังจุดต่าง ๆ: ใช้ถ่ายโอนระดับอ้างอิง (Benchmark) จากภายนอก เข้ามายังโครงสร้างภายในอาคารได้อย่างแม่นยำ

ขั้นตอนการตรวจสอบระดับแบบหล่อด้วยกล้องระดับ

1. การกำหนดระดับอ้างอิง (Establishment of Benchmark - BM)

• ตั้งกล้อง: ตั้งกล้องระดับบนขาตั้งให้อยู่ในตำแหน่งที่สามารถมองเห็นจุดควบคุมระดับหลัก (BM) และมองเห็นพื้นที่แบบหล่อส่วนใหญ่ที่ต้องการตรวจสอบ
• หาค่า HI (Height of Instrument): ทำการอ่านค่าไม้สต๊าฟ ณ จุด BM เพื่อคำนวณหาค่าความสูงของแนวเล็งกล้อง (HI = BM + Backsight Reading)

2. การคำนวณระดับที่ต้องการ (Design Level)

ระดับบนสุดของแบบหล่อที่ถูกต้องตามแบบแปลน (Design Level) จะถูกคำนวณจากค่า HI โดยกำหนดระดับของไม้สต๊าฟที่ต้องอ่านได้ (Foresight Reading):

ค่าที่ต้องอ่านได้บนไม้สต๊าฟ = HI Design Level

ตัวอย่าง: หาก HI = 101.500 ม. และระดับหลังแบบหล่อที่ต้องการคือ 100.000 ม. ดังนั้น ค่าที่อ่านบนไม้สต๊าฟที่ถูกต้องคือ 101.500 - 100.000 = **1.500 เมตร**

3. การตรวจสอบ ณ จุดบนแบบหล่อ

• วางไม้สต๊าฟ: นำไม้สต๊าฟไปวางตั้งตรงบนขอบบนสุดของแบบหล่อ (ส่วนที่จะเป็นผิวคอนกรีต) ที่ต้องการตรวจสอบ
• อ่านและเปรียบเทียบ: อ่านค่าไม้สต๊าฟที่ได้ แล้วนำไปเปรียบเทียบกับค่าที่ต้องอ่านได้ (ในตัวอย่างคือ 1.500 ม.)
• การปรับแก้:
  • ถ้าอ่านได้ **น้อยกว่า** 1.500 ม. (เช่น 1.480 ม.) แสดงว่าแบบหล่ออยู่ **สูงเกินไป** ต้องปรับลดลง 2 ซม.
  • ถ้าอ่านได้ **มากกว่า** 1.500 ม. (เช่น 1.520 ม.) แสดงว่าแบบหล่ออยู่ **ต่ำเกินไป** ต้องปรับเพิ่มขึ้น 2 ซม.

ข้อควรระวังเพื่อความแม่นยำ