ค่าคงที่ Stadia คืออะไร? ทำไมช่างสำรวจควรรู้จัก

ค่าคงที่ Stadia (Stadia Constant) คืออะไร? ทำไมช่างสำรวจควรรู้จัก

เมื่อพูดถึงงานสำรวจในพื้นที่จริง ช่างสำรวจจำเป็นต้องอาศัยอุปกรณ์ที่ช่วยให้งานสำรวจเป็นไปอย่างสะดวก แม่นยำ และรวดเร็ว หนึ่งในวิธีที่นิยมใช้กันมากคือ การวัดระยะด้วยกล้องระดับหรือกล้องวัดมุมโดยใช้วิธีสตาเดีย (Stadia method) ซึ่งในวิธีนี้จะมีตัวแปรที่ช่างสำรวจควรรู้จักและเข้าใจเป็นอย่างดี นั่นก็คือ "คงที่ Stadia หรือ Stadia Constant (C)"

Stadia Method คืออะไร?

วิธี Stadia คือการวัดระยะจากกล้องสำรวจไปยังไม้สต๊าฟ (staff) โดยใช้เส้นขีดที่อยู่ภายในเลนส์กล้อง ซึ่งเส้นขีดเหล่านี้ประกอบด้วย:
- เส้นกลาง (Cross-hair) ใช้เล็งระดับ
- เส้นบนและเส้นล่าง (Upper and Lower Stadia hairs) ใช้สำหรับวัดค่าความสูงที่อ่านได้บนไม้สต๊าฟ
จากการอ่านค่าส่วนต่างระหว่างเส้นบนและล่างนี้ เราสามารถคำนวณเป็นระยะทางแนวราบได้ทันที โดยไม่ต้องใช้เทปวัดระยะ

สมการพื้นฐานในการคำนวณ Stadia

สมการทั่วไปในการคำนวณระยะทางในแนวราบ คือ
     D=k×S+CD = k \times S + C

โดยที่:
     DD = ระยะจากกล้องไปยังไม้สต๊าฟ
     kk  = Stadia Ratio หรือค่าคูณ (โดยปกติเท่ากับ 100)
     SS  = ช่องอ่านสต๊าฟ (ผลต่างระหว่างเส้นบนและเส้นล่าง)
     CC  = Stadia Constant หรือค่าคงที่สตาเดีย

แล้ว Stadia Constant (C) คืออะไร?

Stadia Constant (C) คือค่าคงที่ที่ถูกเพิ่มเข้าไปในสูตรคำนวณ เพื่อชดเชยระยะจากจุดหมุนกล้องถึงตำแหน่งเส้นเล็ง (Cross-hair) ภายในกล้อง ซึ่งจะขึ้นอยู่กับการออกแบบของกล้องแต่ละรุ่น โดยค่า C นี้มักมีค่าตั้งแต่ 0 ไปจนถึงหลายเซนติเมตร

ประโยชน์ของ Stadia Constant (C)

1. ปรับปรุงความแม่นยำ ค่า C ช่วยให้การวัดระยะทางแม่นยำขึ้น โดยการชดเชยระยะจริงภายในกล้อง ทำให้ผลลัพธ์ที่ได้ตรงกับสภาพจริง
   ใช้งานง่าย
2. ในกล้องสำรวจยุคใหม่ ผู้ผลิตมักจะออกแบบให้ค่า Stadia Constant เท่ากับ 0 เพื่อให้การคำนวณง่ายและรวดเร็วขึ้น โดยช่างสำรวจสามารถคำนวณได้ทันทีว่า D=100×SD = 100 \times S
   

ตัวอย่างการคำนวณที่ง่ายขึ้นด้วย C = 0

สมมติช่องอ่านสต๊าฟ (S) เท่ากับ 0.200 ม. และ Stadia Ratio (k) เป็น 100 และ Stadia Constant (C) เท่ากับ 0

ดังนั้น
     D=100×0.200+0=20เมตรD = 100 \times 0.200 + 0 = 20 เมตร

ช่างสำรวจจึงสามารถรู้ระยะทางได้ทันทีโดยไม่ต้องคำนวณค่าชดเชยเพิ่มเติม

ข้อควรรู้เพิ่มเติมในการใช้งานจริง

แม้ว่าค่า C ในกล้องยุคใหม่มักจะเป็น 0 แต่ในกล้องรุ่นเก่าหรือบางรุ่น อาจมีค่า C ที่ไม่ใช่ 0 ดังนั้นช่างสำรวจต้องตรวจสอบข้อมูลจากคู่มือกล้องและปรับใช้ให้เหมาะสมเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้อง

สรุป

คงที่ Stadia หรือ Stadia Constant (C) เป็นตัวแปรที่สำคัญในการวัดระยะด้วยวิธี Stadia ที่ช่างสำรวจควรทำความเข้าใจ เพราะนอกจากจะช่วยให้สามารถคำนวณระยะทางได้อย่างแม่นยำ ยังทำให้การทำงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และลดความผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นในการสำรวจในภาคสนามอีกด้วย

ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด