การเลือกใช้เป้ารัปริซึมสำหรับกล้อง Total Station
การเลือกใช้เป้ารับแสง (Target) ที่เหมาะสมร่วมกับกล้อง Total Station หรืออุปกรณ์วัดระยะอื่นๆ มีผลโดยตรงต่อความแม่นยำ ระยะการวัด และประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานภาคสนาม โดยเป้าแต่ละประเภทได้รับการออกแบบให้มีลักษณะเฉพาะที่เหมาะสมกับการใช้งานที่แตกต่างกัน การทำความเข้าใจคุณสมบัติและข้อจำกัดของเป้ารับแสงแต่ละชนิดจึงเป็นสิ่งจำเป็น
ประเภทและคุณสมบัติของเป้ารับแสง
เป้ารับแสงที่นิยมใช้ในงานสำรวจสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ชนิดหลัก ได้แก่ เป้าปริซึมมาตรฐาน มินิปริซึม และแผ่นสะท้อนแสง:
- เป้าปริซึมมาตรฐาน (Full-size Prism): เป็นเป้ารับแสงที่มีขนาดใหญ่ มักติดตั้งอยู่บนโพลสำหรับยึดตั้ง มีความสามารถในการสะท้อนสัญญาณได้ดีเยี่ยม จึงเหมาะสำหรับงานสำรวจภาคสนามทั่วไป งานวางแนวระดับ และงานวัดระยะไกล โดยเฉพาะระยะตั้งแต่ 200 ถึง 3,500 เมตร จุดเด่นคือความแม่นยำสูง สามารถวัดระยะได้ไกล และให้ค่าคงที่ที่เชื่อถือได้ แต่มีข้อจำกัดด้านขนาดที่อาจไม่สะดวกในพื้นที่จำกัด
- มินิปริซึม (Mini Prism): มีขนาดเล็กกะทัดรัด พกพาง่าย และมีน้ำหนักเบา จึงเหมาะสำหรับงานสำรวจภายในอาคาร งานตรวจสอบแนว หรือการวัดในพื้นที่คับแคบที่ปริซึมขนาดใหญ่ไม่สามารถใช้งานได้ดี ด้วยคุณสมบัติที่วัดระยะใกล้ได้แม่นยำและสะดวกในการพกพา อย่างไรก็ตาม มินิปริซึมมีระยะการวัดที่จำกัด โดยทั่วไปไม่เกิน 500 เมตร และต้องระมัดระวังเรื่องค่าคงที่ของปริซึม
- แผ่นสะท้อนแสง (Reflective Sheet): เป็นแผ่นวัสดุบางที่มีคุณสมบัติสะท้อนแสง สามารถติดตั้งได้ทั้งแบบถาวรและชั่วคราว เหมาะสำหรับงานวางหมุดถาวรบนวัตถุ หรือในกรณีที่ไม่สะดวกติดตั้งปริซึมจริง จุดเด่นคือราคาถูก ติดตั้งง่าย และเหมาะสำหรับงานเฝ้าติดตาม (Monitoring) ที่ต้องการวัดซ้ำหลายจุด แต่มีข้อจำกัดด้านความแม่นยำที่ต่ำกว่าปริซึม ระยะวัดจำกัดอยู่ระหว่าง 20-150 เมตร และมีแนวโน้มเสื่อมสภาพเร็วเมื่อสัมผัสกับแสงแดดและฝน
หลักเกณฑ์การเลือกใช้งานอย่างเหมาะสม
การเลือกใช้เป้ารับแสงควรพิจารณาจากลักษณะงานและสภาพแวดล้อมเพื่อประสิทธิภาพสูงสุด:
- ใช้เป้าปริซึมมาตรฐาน (Full-size Prism) เมื่อ:
- ต้องการวัดระยะไกลและแม่นยำสูง
- อยู่ในงานสำรวจภาคสนามทั่วไป เช่น การสำรวจภูมิประเทศ, การวางผังแนวถนน, งานเขื่อน, หรืองานวางระบบสาธารณูปโภค
- ใช้มินิปริซึม (Mini Prism) เมื่อ:
- ต้องปฏิบัติงานในพื้นที่จำกัด เช่น ภายในอาคาร, ห้องใต้ดิน, โกดัง หรือการส่องผ่านช่องแคบ
- ต้องการความสะดวกในการพกพาสำหรับงานสำรวจเบื้องต้น หรือการทำงานโดยลำพัง
- ใช้แผ่นสะท้อนแสง (Reflective Sheet) เมื่อ:
- ต้องการวัดหลายจุดแบบถาวรโดยไม่ต้องติดตั้งปริซึมบ่อยครั้ง
- ใช้งานร่วมกับกล้อง Total Station แบบอัตโนมัติ (Robotic Total Station)
- ต้องการวัดค่าการเคลื่อนตัวของโครงสร้าง เช่น เขื่อน, อาคาร, หรือสะพาน ในลักษณะการเฝ้าติดตามระยะสั้นหรือระยะกลาง
สรุป
การตัดสินใจเลือกใช้เป้ารับแสงให้สอดคล้องกับลักษณะงานจึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพด้านความแม่นยำ ลดระยะเวลาในการปฏิบัติงาน และป้องกันข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นจากการเลือกใช้อุปกรณ์ที่ไม่เหมาะสม
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด
