หลักการทำงานและการประยุกต์ใช้กล้องระดับ

หลักการทำงานและการประยุกต์ใช้กล้องระดับ

กล้องระดับ (Automatic Level / Dumpy Level / Engineers Level) เป็นเครื่องมือสำรวจพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับงานก่อสร้างและงานโยธา มีหน้าที่หลักในการวัดระดับความสูงของจุดต่าง ๆ เพื่อหาค่าความต่างระดับ (Elevation Difference) หรือใช้ในการถ่ายระดับสำหรับวางผังโครงการ เช่น ถนน อาคาร หรือระบบระบายน้ำ

หลักการทำงาน

กล้องระดับสร้าง แนวระนาบ (Horizontal Line of Sight) ที่มั่นคง ซึ่งจะถูกปรับให้เที่ยงตรงด้วยฟองกลม หรือระบบปรับอัตโนมัติ (compensator) ในรุ่น Automatic Level

การวัดค่าจะใช้ ไม้สต๊าฟ (Levelling Staff) วางตั้งฉากบนจุดที่ต้องการวัด ผู้ใช้จะอ่านค่าที่ปรากฏตรงเส้นกลาง (cross hair) ในกล้อง จากนั้นนำค่าที่อ่านได้มาคำนวณหาความต่างระดับระหว่างจุดที่ทราบค่ากับจุดที่ต้องการหาค่า

องค์ประกอบหลัก

กล้องระดับประกอบด้วยส่วนสำคัญดังนี้:

• กล้องเล็ง (Telescope): ใช้สำหรับมองไปยังไม้สต๊าฟ
• ฟองกลม (Bubble Level): ช่วยปรับกล้องให้อยู่ในแนวราบ
• ปุ่มหมุนปรับระดับ (Levelling Screws): ใช้ปรับฐานกล้องอย่างละเอียด
• ฐานกล้อง (Base or Tribrach): ส่วนที่ใช้ติดตั้งบนขาตั้งสามขา
• ระบบปรับอัตโนมัติ (Compensator): (มีใน Automatic Level) ช่วยรักษาระนาบแนวระดับโดยอัตโนมัติ แม้กล้องจะเอียงเล็กน้อย

การใช้งานทั่วไป

ขั้นตอนพื้นฐานในการใช้กล้องระดับมีดังนี้:

1. ตั้งกล้อง: วางกล้องบนขาตั้งให้มั่นคงและอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม มักจะอยู่กึ่งกลางระหว่างจุดที่ต้องการวัด
2. ปรับระดับกล้อง: ปรับฟองกลมให้ได้แนวราบสมบูรณ์
3. อ่านค่าสต๊าฟ: อ่านค่าจากไม้สต๊าฟที่วางบนจุดเริ่มต้น (จุด A) และจุดปลาย (จุด B)
4. คำนวณความสูง: หาความสูงของจุด B ด้วยสูตร: ความสูงของจุด B = ความสูงของจุด A + (ค่าที่อ่านได้จากจุด A - ค่าที่อ่านได้จากจุด B)

ข้อดี

กล้องระดับยังคงเป็นเครื่องมือยอดนิยมด้วยข้อดีเหล่านี้:

• แม่นยำสูง: ให้ผลการวัดระดับที่เชื่อถือได้
• ใช้งานง่ายและทนทาน: มีกลไกไม่ซับซ้อน ทนทานต่อการใช้งานภาคสนาม
• ไม่ต้องใช้ไฟฟ้า: รุ่น Manual ไม่ต้องพึ่งพาพลังงาน ทำให้ใช้งานได้ทุกสภาพพื้นที่

กล้องระดับจึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้งานก่อสร้างเป็นไปตามมาตรฐานด้านระดับ ทำให้โครงสร้างมีความมั่นคงและมีคุณภาพ