ทำไมกล้องระดับอัตโนมัติถึงคลาดเคลื่อนในระยะไกล?
กล้องระดับอัตโนมัติ (Automatic Level) เป็นเครื่องมือสำคัญในงานก่อสร้างที่ให้ความแม่นยำสูง อย่างไรก็ตาม การใช้งานในระยะไกลอาจทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนได้ บทความนี้จะสรุปสาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนนั้น
สาเหตุของความคลาดเคลื่อนจากกลไกของกล้อง
- กลไกชดเชยแนวระดับอัตโนมัติ (Automatic Compensator) ผิดปกติ: กล้องระดับอัตโนมัติมีกลไกที่ช่วยชดเชยแนวระดับให้โดยอัตโนมัติ (เช่น ระบบลูกตุ้มและระบบหน่วงแม่เหล็ก) หากกลไกนี้เสียหายหรือทำงานไม่สมบูรณ์ หรือถูกกระทบกระเทือนจนแกว่งค้างอยู่ จะทำให้แนวเล็งไม่เป็นแนวระนาบจริง ส่งผลให้ค่าที่อ่านได้คลาดเคลื่อน โดยเฉพาะเมื่อวัดในระยะไกล ความคลาดเคลื่อนจะยิ่งขยายใหญ่ขึ้น
- เส้นเล็งไม่ตรง (Line of Sight Error): หากเส้นเล็งหรือแนวสายตาของกล้องเบี่ยงเบนไปจากแนวระนาบที่ควรจะเป็นแม้เพียงเล็กน้อย ความคลาดเคลื่อนนี้จะถูกขยายตามระยะทางที่เพิ่มขึ้น ทำให้การอ่านค่าที่ระยะไกลผิดพลาดมากกว่าการอ่านค่าในระยะใกล้
สาเหตุของความคลาดเคลื่อนจากการใช้งาน
- พารัลแลกซ์ (Parallax): เกิดจากการปรับโฟกัสภาพเป้าหมายและเส้นกากบาทในกล้องที่ไม่เหมาะสม ทำให้ภาพทั้งสองไม่อยู่ในระนาบเดียวกัน เมื่อผู้ใช้งานขยับตาเพื่อมอง จะทำให้ดูเหมือนว่าเส้นกากบาทเลื่อนจากเป้าหมาย ส่งผลให้การอ่านค่าสูงผิดพลาด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการวัดระยะไกลที่ความผิดพลาดจะยิ่งมากขึ้น
- การตั้งกล้องไม่อยู่ตรงกึ่งกลางระหว่างจุดวัด: การตั้งกล้องระดับไม่ได้อยู่กึ่งกลางระหว่างจุด A และจุด B ที่ต้องการวัดระดับ (เช่น ตั้งใกล้จุด A มากเกินไป) จะทำให้เกิดความคลาดเคลื่อนจากความไม่สมดุลของระยะทาง ซึ่งจะยิ่งส่งผลกระทบมากขึ้นหากเส้นเล็งของกล้องมีข้อผิดพลาดอยู่แล้ว
สาเหตุจากสิ่งแวดล้อมและภายนอก
- แรงสั่นสะเทือนหรือคลื่นจากอุปกรณ์ก่อสร้าง: การสั่นสะเทือนจากเครื่องจักรกลหนัก เช่น รถแบ็คโฮ หรือรถบรรทุกในบริเวณใกล้เคียง สามารถทำให้กลไก Compensator ของกล้องแกว่งและยังไม่หยุดนิ่งสนิทในขณะที่ทำการอ่านค่า ทำให้เกิดความคลาดเคลื่อน ซึ่งจะเห็นผลชัดเจนขึ้นเมื่อวัดในระยะไกล
- อุณหภูมิเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว: การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอย่างรวดเร็วมีผลต่อการขยายตัวและหดตัวของโลหะที่ใช้ในระบบ Compensator หรือกลไกอื่นๆ ภายในกล้อง ซึ่งส่งผลกระทบต่อความแม่นยำในการวัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระยะไกลที่ต้องการความละเอียดของค่าสูง
สรุป
ความคลาดเคลื่อนที่เกิดขึ้นกับกล้องระดับอัตโนมัติเมื่อใช้งานในระยะทางไกลมักมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัย ไม่ว่าจะเป็นการเบี่ยงเบนของแนวเล็ง, การทำงานที่ผิดปกติของกลไก Compensator, ปัญหาพารัลแลกซ์จากการปรับโฟกัสที่ไม่เหมาะสม, หรือปัจจัยภายนอกอย่างแรงสั่นสะเทือนและการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ เพื่อให้ได้ความแม่นยำสูงสุดในการสำรวจ ผู้ใช้งานควรหมั่นตรวจสอบและปรับตั้งกล้องอย่างสม่ำเสมอ รวมถึงเลือกตำแหน่งการตั้งกล้องอย่างระมัดระวังก่อนเริ่มการใช้งาน
ยินดีให้คำปรึกษาแนะนำ กล้องระดับ กล้องวัดมุม กล้องประมวลผลรวม และบริการหลังการขาย : บริษัท พี นัมเบอร์วัน อินสตรูเม้นท์ จำกัด
